การศึกษาความเข้มแข็งของกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์รายย่อย ในพื้นที่จังหวัดสระบุรี
กฤษณะ อินไข่1/ และ สมภัสสร วงษ์แสง 1/
บทคัดย่อ
การศึกษาความเข้มแข็งของกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์รายย่อยในพื้นที่จังหวัดสระบุรี มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพพื้นฐานทางเศรษฐกิจ และสังคมของกลุ่มเกษตรกร สภาพพื้นฐานและความรู้ของผู้นำกลุ่มเกษตรกร ลักษณะการรวมกลุ่มของเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์รายย่อย และความคิดเห็นของกลุ่มเกษตรกรที่มีผลต่อความเข้มแข็งของกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ ทั้งด้านการบริหาร ฐานะทางเศรษฐกิจ และความมั่นคง การแก้ไขปัญหาและพัฒนากลุ่ม รวมทั้งการประสานกับท้องถิ่นและหน่วยงานต่างๆ กลุ่มเป้าหมายที่ศึกษาเป็นกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์รายย่อยในจังหวัดสระบุรี จำนวน 23 กลุ่ม สมาชิกกลุ่มจำนวน 225 ราย ผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่ ร้อยละ 35.56 เป็นกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงโค ร้อยละ 76.44 เป็นเพศชาย ร้อยละ 43.56 มีอายุอยู่ระหว่าง 46-55 ปี ร้อยละ 45.33 จบการศึกษาในระดับประถมศึกษา ข้อมูลผู้นำกลุ่มเกษตรกร ร้อยละ 72.45 ไม่มีตำแหน่งทางสังคม ร้อยละ 89.78 มีประสบการณ์การเป็นผู้นำกลุ่ม 1-5 ปี วัตถุประสงค์ในการรวมกลุ่มของเกษตรกร ร้อยละ 45.34 รวมกลุ่มขึ้นเพื่อพัฒนากลุ่มให้เข้มแข็งสามารถเป็นแหล่งเรียนรู้ ร้อยละ 68.00 กลุ่มมีจำนวนสมาชิกมากกว่า 20 คน การได้รับเงินอุดหนุนจากหน่วยงานภาครัฐในรอบ 3 ปีที่ผ่านมาพบว่า ร้อยละ 74.67 ได้รับเงินอุดหนุนจากหน่วยงานโดยหน่วยงานที่สนับสนุนงบประมาณหลักคือกรมปศุสัตว์ ด้านการบริหารกลุ่มร้อยละ 79.56 ไม่มีการเรียกเก็บเงินแรกเข้าจากสมาชิกใหม่ ร้อยละ 58.22 ไม่มีการระดมหุ้นจากสมาชิก ร้อยละ 67.11 ไม่มีการออมเงินจากสมาชิก ร้อยละ 81.78 กลุ่มมีการกำหนดกติกาและระเบียบในการบริหารกลุ่ม และมีบทลงโทษแก่สมาชิกที่ไม่ปฏิบัติตามระเบียบของกลุ่ม ร้อยละ74.23 ไม่มีทรัพย์สินที่เป็นของกลุ่ม ส่วนปัจจัยด้านความเข้มแข็งของกลุ่มเกษตรกรผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่ พบว่าในภาพรวมกลุ่มมีความเข้มแข็งอยู่ในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย 3.88±0.74) ประเด็นที่มีความเข้มแข็งสูงสุด ได้แก่ ด้านความรู้ความสามารถของผู้นำกลุ่ม (ค่าเฉลี่ย 4.04±0.67) รองลงมา ได้แก่ ด้านการบริหารจัดการกลุ่ม (ค่าเฉลี่ย 4.00±0.68) ด้านการประสานความร่วมมือกับท้องถิ่นและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง (ค่าเฉลี่ย3.79±0.75) ด้านการแก้ไขปัญหาและพัฒนากลุ่ม (ค่าเฉลี่ย 3.78±0.82)และด้านฐานะและความมั่นคงของกลุ่ม (ค่าเฉลี่ย 3.77±0.79) ตามลำดับ จากผลการศึกษาสามารถนำข้อมูลไปวางแผนการจัดการกลุ่มเพื่อพัฒนากลุ่มเกษตรกรรายย่อยให้มีความเข้มแข็งขึ้นได้ และยังเป็นแบบอย่างให้กลุ่มเกษตรกรอื่นๆนำไปเป็นแนวทางในการดำเนินกิจการกลุ่มได้
คำสำคัญ: ความเข้มแข็ง เกษตรกรรายย่อย การเลี้ยงสัตว์ จังหวัดสระบุรี
ทะเบียนวิชาการเลขที่: 64(2)-0216(1)-111
1/สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดสระบุรี อำเภอเมืองสระบุรี จังหวัดสระบุรี